Środowisko przyrodnicze

Treść

Obszar Gminy obejmuje teren na styku Równiny Raciąskiej i Wysoczyzny Płońskiej, których granica przebiega południowym skrajem Doliny Raciążnicy (2-4 km od linii rzeki).
 

Położenie Gminy Raciąż na Niżu Środkowopolskim i w sąsiedztwie doliny Wisły i jej dopływów decyduje o podstawowych cechach klimatu. Średnia temperatura powietrza wynosi około 7,3°C. Okres wegetacyjnego trwa 205 dni w roku ze średnią temperaturą 50°C.
 

Gleby w granicach gminy są zróżnicowane jakościowo. Obszar gminy znajduje się w dwóch regionach glebowo-rolniczych; południe w regionie Baboszewsko-Drobińskim, natomiast północ w regionie Radzanowsko-Szczutowskim. Na południu i częściowo na południowym zachodzie dominują gleby dobre i bardzo dobre ze znacznym udziałem kl. IIIa i IIIb. Większe płaty tych gleb występuje w rejonie wsi Stary Niedróz po Żukowo-Wawrzonki, Młodochowo, Kiełbowo, Gralewo, na południe do wsi Złotopole i Wępiły, i na południowym wschodzie w rejonie Kozolina. Gleby klasy IIIb i IVa występują również w północnej części gminy w rejonie wsi Charzyny, Unieck i Kocięcin. Gleby słabe, marginalne dla rolnictwa kl. V i VI znajdują się głównie w środkowej i północno-zachodniej, towarzysząc dolinie rzeki Raciążnicy i rzeki Potok Zadębie.

Cały obszar Gminy Raciąż znajduje się w całości w dorzeczu rzeki Wkry, przy czym 85 % powierzchni leży w zlewni rzeki Raciążnicy, która jest główną rzeką omawianego obszaru. Całkowita długość rzeki wynosi 56,9 km, a powierzchnia zlewni 616,7 km2. Dopływami rzeki są Potok Zadębie, Krasówka, Rokitnica i Dobrzyca. Na rzekach i rowach funkcjonuje 379 budowli wodnych, głównie jazy, zastawki, progi, mosty i przepusty.
Dolina Raciążnicy wraz Potokiem Zadębie stanowi rozległą dolinę o szerokości 6 – 12 km, płaską, nadbudowaną formami wydmowymi z licznymi zagłębieniami terenowymi i zabagnieniami. Rzeka Raciążnica jest uregulowana na całym odcinku Gminy i miasta Raciąża. Budowle wodne na rzekach umożliwiają nawodnienie podsiąkowe użytków zielonych.
 

Obszar Gminy Raciąż znajduje się na pograniczu Wzniesienia Mazowiecko – Suwalskiego i Synklinorium Brzeżnego. Podłoże krystaliczne pokryte jest warstwą młodszych osadów o miąższości powyżej 2000 m. Spąg warstwy czwartorzędowej sięga około 50 – 100 m p.p.t. Tworzą go głównie piaski, pyły i glina zwałowa. W dolinach rzek i innych obniżeniach zalegają na plejstocenie utwory holoceńskie takie jak torfy, namuły, mułki, piaski i żwiry rzeczne. Miejscami występują piaski eoliczne, które w dolinie Raciążnicy przyjmują postać wydm.

Na terenie Gminy Raciąż brak znaczących zasobów surowców naturalnych. Występuje tu wyłącznie kruszywo budowlane o znaczeniu lokalnym.